به گزارش خبرگزاری حوزه علمیه خراسان جنوبی، در نشست علمی طلاب مدرسه تخصصی امیرالمؤمنین(ع) بیرجند، حجتالاسلاموالمسلمین حسن اسلامپور کریمی عضو هيئت علمی دانشگاه شهيد محلاتی قم و مربی روششناسی علوم اسلامی با تبیین جایگاه خطیر تشخیص و بیان احکام الهی، بر ضرورت کسب مهارتهای عمیق فکری، پژوهشی و موضوعشناسی برای طلاب تأکید کرد.
وی با بیان اینکه «کسی که میخواهد سخنگوی دین خدا باشد باید واقعیتهای پیچیده زندگی را درست تشخیص دهد»، خاطرنشان کرد: بیان احکام الهی نیازمند توانایی فهم دقیق لایههای مختلف آیات، روایات و موضوعات اجتماعی است و نمیتوان با نگاه سطحی یا روزمره به سراغ این مسئولیت رفت.
تشخیص احکام الهی؛ نیازمند نگاه جامع و مهارتهای چندلایه
حجت الاسلام اسلامپور تأکید کرد:احکام الهی نسخههایی برای کمال انسانهاست و فقیه یا محقق باید بتواند با نگاه سیستمی و فهم عمیق، ارتباط احکام و مسائل متعدد را درک کند.
او افزود: مهارتهایی همچون نحو، صرف، زبانشناسی، هرمنوتیک و تحلیلهای پژوهشی تنها بخشی از ابزارهای لازم برای فهم صحیح دین است و هرچه در این مسیر تلاش شود، باز هم کم است.
وی در ادامه به نمونهای اشاره کرد و گفت: برخی مفسران بزرگ قرآن در آغاز اثر خود از پیشگاه قرآن کریم عذرخواهی کردهاند؛ چراکه نمیدانند تا چه حد توانستهاند حقیقت سخن خدا را دریابند. این روحیه فروتنی باید سرلوحه کار طلاب قرار گیرد.
ضرورت پرهیز از افراط، تفریط و بیان غیرکارآمد احکام
وی تبیین کرد:اگر احکام دینی با افراط، تفریط، نگاه تنگنظرانه یا روشهای غلط ارائه شود، نتیجه آن تضعیف دین است.
او هشدار داد که بیان غیرکارآمد مسائل یا ناتوانی در موضوعشناسی موجب بیاعتمادی و آسیب به جایگاه دین در جامعه خواهد شد.
پژوهش؛ مرحلهای از آموزش و مهارتی برای حل مسئله
حجت الاسلام اسلامپور پژوهش را بخشی جداییناپذیر از فرایند آموزش در حوزه دانست و تأکید کرد طلاب باید قدرت حل مسئله پیدا کنند.
وی افزود: اگر کسی سالها درس بخواند اما نتواند مسئلهای را تشخیص دهد یا حل کند، معنایش آن است که آموزش او ناقص بوده است.
این مربی روششناسی علوم اسلامی با اشاره به اینکه مسئله «دادنی» نیست بلکه «یافتنی» است گفت: استاد باید با روش تدریس صحیح، ذهن طلاب را به سمت طرح مسئله و کشف چالشها هدایت کند.
معرفی مهمترین مهارتهای تفکر برای طلاب
در ادامه نشست، حجت الاسلام اسلامپور به برخی از مهمترین مهارتهای تفکر مورد نیاز محقق و فقیه اشاره کرد؛ از جمله:
تفکر پرسشگرانه
تفکر تحلیلی
تفکر انتقادی
تفکر مقایسهای و تمثیلی
تفکر سیستمی و شبکهای
تفکر خلاق
تفکر تاملی
مهارتهای فراشناختی (بازنگری در نحوه تفکر و یادگیری)
حجت الاسلام اسلامپور گفت: اگر فراشناخت نباشد، طلاب ممکن است سالها درس بخوانند اما روش خود را اصلاح نکنند و گرفتار روزمرگی شوند. درحالیکه یکی از مهمترین مهارتها این است که انسان به شیوه فکر کردن خود نیز بیندیشد.
تأکید بر بازنگری در روشهای اجتهادی و فقهی
حجت الاسلام اسلامپور با اشاره به تجربه فقهای گذشته و تغییر رویکرد آنان در دورههای مختلف، افزود:فقه باید قادر به پاسخگویی مسائل کلان اجتماعی باشد. اگر روشها کارآمد نیست، باید برگشت و بازنگری کرد.
وی بر لزوم توجه به فقه نظام و روشهای نوین فهم دین تأکید کرد.
